Dưa bở cách trồng cách ăn và dinh dưỡng

Dưa bở, hay còn gọi là dưa gang, là loại trái cây phổ biến vào mùa hè với hương vị ngọt mát và giàu nước. Không chỉ là món ăn giải khát tuyệt vời, dưa bở còn mang lại nhiều lợi ích dinh dưỡng và có thể được sử dụng trong nhiều món ăn khác nhau như dưa bở dầm sữa đặc, dưa bở dầm đường và sinh tố dưa bở... Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách trồng và cách ăn dưa bở ngon, cùng với những thông tin về giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe của loại quả này.

Nguồn gốc và đặc điểm của dưa bở

Dưa bở có nguồn gốc từ khu vực Tây Á và Địa Trung Hải. Loại cây này thuộc họ Cucurbitaceae, cùng với dưa hấu, dưa lê và bí. Dưa bở đã được trồng và sử dụng từ thời cổ đại ở các vùng này.

Tại Việt Nam, dưa bở được trồng từ rất lâu, nhưng thời điểm chính xác khi loại cây này được đưa vào trồng không được ghi chép cụ thể trong các tài liệu lịch sử. Tuy nhiên, người ta tin rằng dưa bở đã được du nhập vào Việt Nam qua con đường giao thương và giao lưu văn hóa với các nước láng giềng và các thương nhân từ Trung Đông và Địa Trung Hải từ nhiều thế kỷ trước. Hiện nay, dưa bở được trồng phổ biến ở nhiều vùng nông thôn Việt Nam, đặc biệt là ở các tỉnh miền Bắc.

Dưa bở có màu vàng óng ánh khi chín, quả to, cùi dày và đặc ruột. Cùi dưa bở bột, dẻo, gần giống quả bơ, ruột khô không quá ướt và có mùi thơm đặc trưng. Cây dưa bở có sức sống mạnh mẽ, có thể ra nhiều lứa quả trong một mùa và có khả năng sinh trưởng bền bỉ.

Đất và phân bón cho dưa bở

Dưa bở không kén đất, nhưng để cây phát triển tốt nhất, nên sử dụng đất giàu dinh dưỡng. Đất cũ có thể được cải tạo bằng cách thêm 20-30% phân bón là phân bò hoai, một ít phân lân, chất tạo xốp như xơ dừa, trấu hun. Trộn đều các thành phần trên với trichoderma và đậy kín đất ủ 3-5 ngày trước khi trồng cây.

Dưa bở không kén phân, có thể sử dụng phân gà, phân dơi ngâm qua đêm để bón cho cây. Tuy nhiên, cần lưu ý không bón phân quá đậm đặc để tránh gây sốc phân cho cây.

Cách trồng dưa bở

Ngâm hạt dưa bở trong nước ấm khoảng 2 giờ, sau đó ủ hạt trong giấy ẩm và đặt trong túi zip ở nơi tối. Hạt sẽ nảy mầm sau 1-3 ngày và có thể đem gieo vào cốc.

Sau khi hạt nảy mầm và cây con có một lá thật (khoảng 7-10 ngày), cây con có thể được chuyển vào thùng đất lớn. Nếu trồng rau sân thượng, một thùng xốp trồng một cây, hoặc khay nhựa trồng rau cỡ lớn 70 lít có thể trồng hai cây.

Khi cây có 5 lá thật, tiến hành bấm ngọn để nuôi hai nhánh cấp 1. Trên mỗi nhánh này sẽ ra nhánh cấp 2, và mỗi nhánh cấp 2 này sẽ nuôi một quả. Nếu không bấm ngọn, cây sẽ cho quả sớm hơn nhưng thường chỉ nuôi được một quả lớn.

Hoa dưa bở thường nở muộn hơn các loại dưa khác. Thời điểm thụ phấn tốt nhất là khoảng 9-10 giờ sáng khi hoa đã nở căng và có nhiều phấn. Dùng 2-3 bông hoa đực để thụ phấn cho một bông hoa cái để đảm bảo quả sau này tròn đều, không bị méo.

Dưa bở cần nhiều phân để nuôi quả lớn, nhưng cần chia nhỏ lượng phân và tưới hàng ngày để tránh gây sốc phân. Phân gà, phân dơi ngâm nước và pha loãng để tưới là lựa chọn tốt.

Phòng bệnh cho dưa bở

Dưa bở ít bị bệnh, nhưng cần chú ý phòng trừ nhện đỏ và bọ phấn trắng khi cây còn non. Sử dụng neem nin để phun định kỳ giúp phòng bệnh hiệu quả.

Thu hoạch dưa bở

Sau khi thụ phấn khoảng một tháng, quả dưa bở sẽ chín và có màu vàng, sọc trắng bạc óng ánh và mùi thơm đặc trưng. Quả rất dễ tụt cuống nên cần dùng lưới để đỡ quả.

Lưu ý khi trồng và sử dụng dưa bở

Dưa bở rất dễ bị lai chéo và tạo ra gen lặn ở đời sau. Nghĩa là, rõ ràng mình xin hạt của người trồng lấy ở quả vàng tròn to đẹp, đến lúc về mình trồng ra quả màu xanh lai vàng, hình bầu dục. Có thể nó bị lai chéo ở chính vườn của mình hoặc thậm chí là vườn người cho hạt nên lúc đó quả mới có hình dạng như vậy. Vậy nên nếu trồng bở sáp, mọi người chủ động thụ phấn, lấy hạt của quả thụ phấn đó để lưu giữ cho năm sau hoặc cho người khác.

Giá trị dinh dưỡng của dưa bở

Dưa bở chứa lượng calo thấp, là lựa chọn tốt cho những người muốn duy trì cân nặng hoặc giảm cân. Cụ thể, 100 gram dưa bở cung cấp khoảng 28-30 calo.

Thành phần dinh dưỡng của dưa bở

Nước: Dưa bở chứa hơn 90% là nước, giúp giữ cơ thể luôn đủ nước và hỗ trợ chức năng tiêu hóa.

Vitamin C: Cung cấp một lượng đáng kể vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ làn da khỏe mạnh.

Vitamin A: Chứa beta-carotene, tiền chất của vitamin A, có lợi cho mắt và làn da.

Chất xơ: Giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và duy trì cảm giác no lâu hơn.

Khoáng chất: Cung cấp các khoáng chất như kali, magiê, và mangan, cần thiết cho nhiều chức năng cơ thể.

Lợi ích sức khỏe của dưa bở

Hỗ trợ giảm cân

Với lượng calo thấp và nhiều nước, dưa bở là lựa chọn tuyệt vời cho những người đang cố gắng giảm cân hoặc duy trì cân nặng.

Giảm stress

Dưa bở giúp cung cấp nước và các chất dinh dưỡng cần thiết, giúp cơ thể và tâm trí thư giãn, từ đó giảm căng thẳng và stress.

Cải thiện tiêu hóa

Hàm lượng chất xơ cao giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.

Tăng cường hệ miễn dịch

Vitamin C trong dưa bở giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng.

Tốt cho da

Vitamin A và C đều có tác dụng tốt cho da, giúp da sáng mịn và khỏe mạnh.

Cách ăn dưa bở ngon

Ăn trực tiếp

Cắt dưa bở thành từng miếng nhỏ và ăn trực tiếp như một món tráng miệng mát lạnh.

Dưa bở dầm sữa đặc

Cắt dưa bở thành miếng nhỏ, cho thêm sữa đặc và đá bào, trộn đều. Món dưa bở dầm sữa đặc này rất phổ biến và thơm ngon.

Dưa bở dầm đường

Tương tự như dưa bở dầm sữa đặc, chỉ cần thay sữa đặc bằng đường và thêm một ít đá bào là bạn đã có món dưa bở dầm đường mát lạnh.

Sinh tố dưa bở

Xay dưa bở với một ít đá và nước cốt chanh để làm món sinh tố dưa bở mát lạnh, giải khát trong những ngày hè.

Trộn salad

Kết hợp dưa bở với các loại trái cây khác như dưa hấu, dưa lê, táo và nho để làm món salad trái cây thơm ngon và bổ dưỡng.

Nấu canh

Dưa bở có thể được sử dụng trong các món canh thanh mát, đặc biệt là trong những ngày hè nóng bức.

Dưa bở là loại cây dễ trồng và chăm sóc, thích hợp cho cả những người mới bắt đầu làm vườn. Việc tự trồng dưa bở tại nhà không chỉ giúp bạn có nguồn quả sạch, an toàn mà còn là một hoạt động thú vị, giúp giảm stress và tăng cường sự kết nối với thiên nhiên.

Trên là những chia sẻ về dưa bở cách trồng, cách ăn và dinh dưỡng. Bạn nào có kinh nghiệm trồng hay và cách ăn dưa bở nào nữa thì chia sẻ dưới bình luận nhé!